De Hoax-Wijzer | 23/04/2013 | Update: 17/07/2014  Het bericht in kwestie wordt vaak verspreid op zogenaamde "gezondheidsblogs" (en gelijkaardige websites van een veelal dubieuze en onbetrouwbare aard) en luidt als volgt: Water of Cola, aan u de keuze…
Het staat natuurlijk niet in twijfel dat water drinken algemeen gezond is voor het lichaam, en inderdaad gezonder is dan het drinken van talloze frisdranken. Het is dan ook niet de bedoeling van dit artikel om het tegengestelde te beweren. Niettemin is het belangrijk om enkel juiste informatie te verspreiden, want het mag immers nooit de bedoeling zijn om mensen trachten te beïnvloeden met foute of misleidende informatie. WATER Laat ons beginnen bij het eerste gedeelte van de tekst, waarin een aantal beweringen worden gedaan omtrent water. Deze tekst circuleerde aanvankelijk in het Engels, en afzonderlijk van de cola-beweringen. De beweringen zijn echter onjuist, en blijken oorspronkelijk te zijn gebaseerd op het boek "Your Body's Many Cries for Water" door Dr. Fereydoon Batmanghelidj. Deze Amerikaanse dokter van Iraanse origine beweert dat water hét geneesmiddel bij uitstek is voor verschillende ziektes en aandoeningen, zoals o.a. arthrose, angine (tonsillitis), migraine en astma. Hoewel water drinken sowieso gezond is voor het menselijk lichaam, is het een onrealistische bewering dat al deze ziektes en aandoeningen kunnen worden verholpen alleen maar door water te drinken. Helaas klopt de bewering van Dr. Batmanghelidj dan ook niet, en is hij enkel tot deze conclusie gekomen door te "lezen" en niet door effectief wetenschappelijk onderzoek. Hij beweerde vervolgens dat zijn ideeën een paradigmaverschuiving veroorzaakten en dat hij aldus verplicht was om zijn boek op eigen houtje te publiceren om te voorkomen dat zijn ideeën zouden worden "onderdrukt". Hier merken we dan ook symptomen op van potentiële paranoïa bij Dr. Batmanghelidj. De meeste mensen in Westerse landen komen eigenlijk geen water tekort in hun lichaam, zo weet Dr. Robert Alpern van de University of Texas Southwestern Medical Center in Dallas (V.S.) te vertellen. Het idee dat het drinken van water ervoor kan zorgen dat je een mooie huid hebt, of gewicht verliest, heeft niets te maken met wetenschap maar enkel met een combinatie van fictie en modeverschijnselen. Een studie van het Center for Human Nutrition in Omaha, gepubliceerd in de Journal of the American College of Nutrition, heeft zelfs uitgewezen dat er geen merkwaardig verlies van vocht kan worden vastgesteld bij mensen die gewoon zijn om regelmatig koffie of thee te drinken. De enige dranken die wel effectieve uitdroging kunnen veroorzaken zijn alcoholische dranken, en ook hier is meestal meer dan één glas nodig om een merkwaardig verschil op te meten. Ook het idee dat iedere persoon minstens "8 tot 10 glazen water per dag moet drinken" kan worden verwezen tot het land der fabels. Niemand schijnt te weten wat de precieze oorsprong van deze bewering is, en velen vermoeden dat het vroeger gebruikt werd als algemeen referentiepunt. In 1945 vermeldde de "Food and Nutrition Board of the National Research Council" dat het nodig was voor elke volwassene om dagelijks zo'n 2,5 liter water te nuttigen (ongeveer 8 glazen dus), maar dat een groot gedeelte hiervan (of zelfs alles) reeds werd opgenomen door het lichaam via onze voeding. Er bestaat geen wetenschappelijk bewijs dat het noodzakelijk is om dagelijks 8 glazen water te drinken om het menselijk lichaam goed te laten functioneren. In realiteit is het voldoende voor een normale, gezonde volwassene met gezonde nieren, en in een gematigd klimaat, om ongeveer 1 liter vocht per dag op te nemen in zijn lichaam, zo weet Jurgen Schnermann van de National Institutes of Health. En deze hoeveelheid vocht halen de meeste mensen (in Westerse landen) sowieso automatisch binnen via hun voedsel, waarmee de absolute minimum aan water reeds bereikt is zonder ook maar één extra glas water te drinken. Veel hangt ook af van persoon tot persoon, als je wil weten wat bepalend is voor de nodige hoeveelheid water. Belangrijke factoren hierbij zijn leeftijd, fysieke conditie, gemiddelde hoeveelheid lichaamsbeweging, het klimaat waarin je leeft, en de kleding die je draagt. Het is vooral belangrijk om je gezond verstand te raadplegen en te luisteren naar je lichaam: als je dorst hebt, drink dan. Water is op zich uiteraard sowieso goed voor je lichaamstemperatuur, je organen en weefsel, alsook je gewrichten, en helpt je nieren en lever te zuiveren. Bij twijfel of bezorgdheid raadpleeg je best een bevoegde arts. COCA-COLA Vervolgens vertelt het bericht je een aantal "weetjes" over cola-producten (meer specifiek van Coca-Cola) waarbij moet worden aangetoond dat deze drank uiterst ongezond is vanwege het fosforzuur-gehalte. Laat ons ze even één voor één bekijken: Bloed op de weg (na een ongeval) wordt verwijderd met Coca-Cola in de Verenigde Staten Er is geen enkel bewijs, en geen enkele aanwijzing dat dit waar is. Maar het staat je natuurlijk vrij om het eens te vragen aan een Amerikaanse politie agent. Zijn gezicht zal op dat moment vast een foto waard zijn, leuk als herinnering in je vakantie-album. Een botje in een glas Cola is na 2 dagen zo goed als opgelost De concentratie van zuren in cola is veel te laag om dit effect te bekomen. In de oorspronkelijke versie van de tekst ging het bovendien om een T-Bone steak (en dus niet om "een botje") waarbij kan worden opgemerkt dat de vertaling ervan naar het Nederlands niet al te juist werd uitgevoerd. Het enige wat je na 2 dagen zal hebben is een doorweekte T-Bone steak. Coca-Cola verwijdert vlekken in de WC, op borden, tassen, roestvlekken op chroom (met aluminiumfolie), corrosievlekken van lekkende batterijen, vlekken uit kleding (door cola in de wasmachine te gieten) en vlekken op de voorruit van je auto Ook hiervoor is de concentratie van zuren eigenlijk aan de lage kant, al zal het in beperkte mate mogelijk wel werken. Het staat je natuurlijk vrij om het zelf te proberen als je graag cola-blikjes verspilt. Je kan het experiment ook op een eenvoudigere manier proberen door een nagel, bot of tand in een glas cola te leggen. Vroeg of laat zal het natuurlijk helemaal vergaan, maar na één of twee dagen zal er relatief weinig veranderd zijn. Coca-Cola bevat in realiteit kleine hoeveelheden citroenzuur en fosforzuur, en de concentratie ervan is te zwak om bij normale consumptie schade aan de gezondheid te berokkenen. De hoeveelheid citroenzuur in Coca-Cola is zelfs kleiner dan dat van een appelsien, en de hoeveelheid fosforzuur kan worden vergeleken met zo'n 0,20% tot 0,30% van siroop. Wie bijzonder veel dranken met citroenzuur nuttigt kan op lange termijn schade ondervinden aan het tandglazuur, maar dit zou niet anders zijn bij het overmatig nuttigen van bv. citroensap. Naast dit alles dient bovendien te worden vermeld dat het zuurgehalte in je maag veel hoger ligt dan dat van Coca-Cola. Bovendien worden de meeste zuren reeds geneutraliseerd door het speeksel in onze mond, nog voor het onze maag bereikt. En aangezien ons verteringsstelsel ons voedsel niet in aanraking brengt met ons beendergestel, hoeven we ons ook geen zorgen te maken voor erosie van onze beenderen. Cola-producten en gelijkaardige dranken worden reeds decennia lang genuttigd door mensen zonder ernstige gevolgen voor de gezondheid, er is geen reden om aan te nemen dat dit nu plots anders zou zijn. Niettemin spreekt het voor zich dat overdaad schaadt, en net zoals met cola kan je gezondheid ernstige schade oplopen als je een overdosis van "gezonde" dranken zou nuttigen, inclusief water. Coca-Cola bevat koolzuur, zoals het geval is voor de meeste frisdranken. In theorie kan dit gebruikt worden om in het huishouden te kuisen, maar erg praktisch is het niet. Om effectief te kuisen zijn andere producten met een hoger concentratiegehalte meer aangewezen, en zij laten bovendien ook geen klevende suikerlaag na. Tenslotte gaat het idee niet op dat, als Coca-Cola kan gebruikt worden in de schoonmaak, het ongezond moet zijn om te drinken; wie deze stelling volgt mag bijgevolg ook geen water meer drinken. We kunnen hier concluderen dat Coca-Cola, alsook andere gelijkaardige frisdranken, niet bedoeld zijn om te nuttigen als "gezondheidsvoeding", maar de beweringen die in het bericht hierover werden gemaakt raken kant noch wal. Om ten slotte nog even de vermelding naar aspartaam in light-producten aan te halen, verwijzen we graag naar volgend Snopes.com artikel voor meer informatie, aangezien dit onderwerp te uitgebreid is om mee in dit artikel te bespreken: http://www.snopes.com/medical/toxins/aspartame.asp CONCLUSIE Het is een feit dat water gezond is om te drinken, gezonder dan Coca-Cola. Maar dan wel om geheel andere redenen, want de beweringen die in de tekst worden gemaakt, zowel omtrent water als Coca-Cola, zijn bijna allemaal onjuist en misleidend. Water is niet het "wondermiddel" zoals het hier wordt voorgesteld, en Coca-Cola is niet het duivelsprodukt dat de tekst je wil doen geloven. De waarheid is in beide gevallen veel genuanceerder. Er zijn uiteraard ook nog tal van andere argumenten die voor en/of tegen water en Coca-Cola kunnen spreken, waarvan sommigen gegrond en anderen weer niet, maar dat is niet de bedoeling van dit artikel. Hier werden enkel de foute beweringen van de circulerende tekst weerlegd waar nodig. Dit artikel werd opgesteld op basis van wetenschappelijke gegevens, rapporten en meldingen omtrent deze onderwerpen. Het is geenszins bedoeld om het professioneel advies van uw arts te vervangen, aangezien deze informatie gericht is tot de gemiddelde en gezonde volwassene. Raadpleeg bij twijfel of problemen dan ook een erkende arts en volg zijn professioneel advies. Maak in dat geval geenszins gebruik van zogenaamde "gezondheidsblogs" die worden geschreven door mensen zonder enige wetenschappelijke kennis en achtergrond. Vermijd vooral websites en blogs die hoaxes zoals deze online plaatsen en verdedigen, zoals De Nieuwe Dokters, VoedZo.nl en Natural News. Websites en blogs van zulke aard bevatten vaak foute en misleidende informatie die potentieel gevaarlijk kan zijn voor de gezondheid, en vaak gaan ze zelfs verder tot paranoïde complottheorieën en kwakzalverij toe. Bronnen: WATER: - http://www.snopes.com/medical/myths/8glasses.asp - http://news.google.com/newspapers?nid=1350&dat=20001218&id=wVhPAAAAIBAJ&sjid=7AMEAAAAIBAJ&pg=5488,1048838 - http://www.couriermail.com.au/lifestyle/health/busting-health-myths/story-e6frer7f-1225812221008 - http://www.health.com/health/article/0,,20411087,00.html - http://jasn.asnjournals.org/content/19/6/1041.full?sid=8ae875e1-c534-4034-b8f3-1513f048b756 - http://www.zeit.de/2009/04/Stimmts - http://www.medipresse.de/muss-ich-wirklich-3-liter-wasser-am-tag-trinken-049.html COLA: - http://www.snopes.com/cokelore/acid.asp - http://www.coca-colacompany.com/contact-us/coca-cola-rumors-facts - http://www.coca-colanederland.nl/Ingredienten/Fosforzuur.aspx - http://www.hoaxorfact.com/Health/still-drinking-coca-cola.html - http://whfoods.org/genpage.php?tname=dailytip&dbid=40 - http://urbanlegends.about.com/library/bl_coca_cola.htm - http://urbanlegends.about.com/library/blcoke.htm - Foto illustratie van: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:CocaColaBottle.jpg |
Hoaxes >
